Saab-museum

Trollhättan (S)



●  Onzekere toekomst
●  Seriemodellen vanaf 1947
●  Eerste en laatste modellen
●  Conceptcars en prototypen
●  Koekoeksjongen


augustus 2011 - aanvullingen t/m mei 2014
 

Zwevend tussen historie en toekomst  

Hoewel het altijd een klein automerk is geweest met relatief weinig modellen en een korte historie, kent vrijwel iedereen Saab. De eigenzinnige fabrikant wist met opmerkelijke innovaties steeds de aandacht te trekken, maar vocht tegelijkertijd keer op keer om het voortbestaan. Het fabrieksmuseum in Trollhättan in het zuidwesten van Zweden geeft een vrijwel compleet overzicht van alle ooit gemaakte modellen, aangevuld met ideeën over de toekomst. Die is echter ten tijde van ons bezoek onzekerder dan ooit. 

NB. Sinds het bezoek aan het Saab-museum is het bedrijf vrijwel dagelijks in het nieuws. Onder het reisverslag staat een overzicht van de ontwikkelingen van de afgelopen tijd.
 

Zondagmiddag 14 augustus 2011. De zon schijnt in Trollhättan. Letterlijk wel te verstaan. Figuurlijk gesproken hangen er donkere wolken boven de stad. Heel donkere wolken. Al maanden is de toekomst van Saab onzekerder dan ooit. De Nederlander Victor Muller mag begin 2010 Saab gered hebben van de sluiting door General Motors, de vraag is of het afstel of uitstel van executie was. Geen enkel ander automerk heeft afgelopen maanden zo vaak in de krant gestaan als Saab. Aan publiciteit geen gebrek. Maar bijna altijd is het nieuws negatief. Toeleveranciers weigeren nog langer te leveren omdat er voor miljoenen aan rekeningen openstaan. Vakbonden dreigen met een faillissementsaanvraag omdat salarissen niet worden betaald. Mogelijke Chinese partners krijgen van hun overheid geen toestemming om met Saab in zee te gaan. Tegen een beoogde Russische financier spreken overheden in Zweden en de Europese Investeringsbank een veto uit. Elke nieuwe ontwikkeling komt breeduit in de krant. In de tussentijd is de fabriek gesloten. De productie is gestaakt bij gebrek aan onderdelen. Klanten krijgen hun bestelde auto niet geleverd. De eerste dealers hebben hun contracten opgezegd. De levering van reserveonderdelen stokt.
 

Het fabrieksmuseum is gevestigd in een oude fabriekshal waar ooit locomotieven werden gemaakt.

Toegejuicht
Al jaren bestond het idee nog eens het Saab-museum en de -fabriek te bezoeken. Dat laatste zit er natuurlijk vooralsnog niet in. En wie weet hoe lang het museum nog zal blijven bestaan? Het is immers onderdeel van de fabriek. Alle reden om deze zomer af te reizen naar Trollhättan, zo’n tachtig kilometer boven Gotenburg.
Anderhalf jaar geleden werd Victor Muller hier nog toegejuicht als een held. 3500 gezinnen zagen hun toekomst veilig gesteld. General Motors was al begonnen met de ontmanteling en de voorbereiding voor een nette liquidatie met het nakomen van alle verplichtingen. Massale werkloosheid lag op de loer. Muller wist op de valreep de ontwikkelingen om te buigen. Zijn mateloos enthousiasme en tomeloze energie werkten aanstekelijk. Er was weer geloof in de toekomst van Saab. (►lees ook het achtergrondverhaal op deze site)
 

De ingang is modern, in Saab-stijl, met een vitrine met oude studies voor nieuwe modellen.

Scepsis
Het beeld is sterk veranderd. “Veel mensen hier noemen hem de joker”, vertelt een inwoner. Hij kan zich niet helemaal in alle kritiek vinden. Tenslotte is het bedrijf in 2010 niet gesloten. Maar reden voor zorg en scepsis is er wel, moet hij toegeven. Aan visioenen en weidse vergezichten geen gebrek. Verhalen over nieuwe modellen te over. “Er komen weer échte Saabs voor échte Saabrijders”, liet Muller keer op keer weten. De opzwepende en enthousiasmerende verhalen lijken weinig realistisch. Het is nog niet gelukt een solide, toekomstbestendige financiering te vinden. En hoe mooi plannen ook zijn, zonder geld kom je er niet. De werkelijkheid is nu dat het ene financiële gat met het andere wordt gedicht. Nederlanders zien een herhaling van de ontwikkelingen bij Spyker, maar voor de bevolking van Trollhättan is het te serieus om er geintjes over te maken.
 

De oude fabriekshal biedt maar net genoeg ruimte voor de uitgebreide collectie.

Bilmuseum
Saab is nadrukkelijk aanwezig in de plaats. Met Volvo Aero is het de grootste onderneming. Wie vanaf het noorden over de brug binnenkomt, ziet het fabriekscomplex aan de linkerkant liggen. Hoewel het museum onderdeel is van het bedrijf, heeft het onderdak gekregen in een ander deel van de stad. Vanaf alle invalswegen is het “SAAB Bilmuseum” aangegeven. Bil is Zweeds voor auto. Waarmee meteen is aangegeven dat het museum niets van doen heeft met vliegtuigfabrikant Saab. Weliswaar komt de autofabricage voort uit de ervaringen in de luchtvaart, maar sinds vele jaren zijn de bedrijven gescheiden. Alleen de historie en de naam verbinden ze.
 

Bijzonder is Saab altijd geweest. Dat geldt al helemaal voor de sportwagenseries.

Locomotieven
Het museum is gehuisvest in een oude locomotievenfabriek, gebouwd in 1918. Oude kranen aan het plafond herinneren nog aan die tijd. De huidige lengte van 232 meter ontstond in 1922. De fabriek kreeg een order uit Rusland voor duizend locomotieven. Dat maakte een uitbreiding noodzakelijk. Voor het werk van destijds was veel licht nodig. Dat verklaart het grote aantal ramen, ook in het dak. De entree is modern en uitnodigend, geheel in de huisstijl van het merk. Om de verbinding met het heden te markeren staan bij de ingang een Saab 9-5 en 9-3X. Een conceptcar van een cabriolet legt meteen een lijntje naar de toekomst. Dit ontwerp zou alles in zich hebben om een succes te worden. Dan moet er wel een fabriek zijn die produceert…
 

Kranen aan het plafond herinneren nog aan de oude bestemming. Links een foto uit 1922.

Bij de ingang staan twee nieuwe modellen, de 9-3X en 9-5, een beetje verdwaald in de ruimte.

De 9-X Convertible zou een mooie opvolger van de cabriolet kunnen zijn.

Aerodynamica
Voorbij de ontvangstruimte ligt het accent op het verleden. Centraal in de grote hal is enkele jaren geleden een schuin oplopende tentoonstellingsbaan gebouwd. Daarnaast is een speciale ruimte gecreëerd voor het allereerste model, de Ursaab. Een miniatuur-windmolen duidt op de stroomlijn van dit prototype uit 1947. De auto-ontwerpers gebruikten de kennis van aerodynamica die het bedrijf had opgedaan met de vliegtuigfabricage.
Behalve de schuine helling en het ‘mausoleum’ voor het oermodel is er weinig aandacht besteed aan inrichting. De auto’s staan zij aan zij langs de kant, chronologisch en thematisch geordend. De tentoonstelling begint bij het eerste productiemodel, de 92, in 1950 in productie gegaan. Ernaast staat modeljaar 1953, met een grotere achterruit en een kofferklep. Bij de eerste 92 was de bagageruimte alleen bereikbaar via het interieur. Aan de voor- en achterzijde zijn er nu doorlopende bumpers. Bovendien zijn de latere versies in andere kleuren leverbaar dan alleen groen. Waarom groen? Omdat er na de oorlog nog zoveel verf over was van de oorlogsproductie.
 

De "Ursaab" kreeg een afzonderlijke ruimte.

Archieffoto's van het prototype.

De Saab 92 van 1950 en 1953. Let op de achterruit, de bumpers en de kofferklep. Niet langer was groen de enige kleur.

Ontwikkeling van het front: links archieffoto van het prototype, rechts de 92 in eerste versie.

Links de Saab 95/96 in eerste uitvoering (1960-1964), rechts de latere versie (1965-1968).

Telkens werd het front gemoderniseerd (links 1969-1973). Op het laatst was de grille zwart en had de auto zware bumpers.

Links een 96 van 1965, rechts het allerlaatste exemplaar. Ook hier bescheiden aanpassingen.

Een 95 (de stationcarversie van de 96, met zeven zitplaatsen!).

Links het oude beeldmerk met het vliegtuig, rechts de nieuwe schrijfwijze plus de omschakeling op viertakt.

De allerlaatste 96 sluit in 1980 een tijdperk af.

Tussen 1964 en 1968 maakte Saab ook de caravan Saabo, special geschikt voor lichtere auto's.

Trots
Uit de 92 ontstaat de 93 en die evolueert verder tot 96. (De eerste Sonet kreeg typenummer 94, de stationcar 95.) Midden jaren zestig stapt Saab over van twee- op viertaktmotoren. Op de auto’s komt trots “V4” te staan. In 1980 rolt na 730.607 exemplaren de laatste 96 van de band. In de vorm is het oermodel nog duidelijk te herkennen. Wel werd de voorkant langer, veranderde de grille een paar keer, wijzigde de daklijn en de vorm en grootte van de achterruit. Bij de 93 waren trouwens de aan de B-stijl scharnierende deuren al vervangen door veiliger exemplaren met scharnieren vóór. In het museum zijn vrijwel alle uitvoeringen aanwezig. De evolutie in techniek en vormgeving is mooi te volgen. Er staat ook een caravan. Dat is niet zomaar een aardigheidje. Tussen 1964 en 1968 maakte Saab de Saabo-caravan, speciaal geschikt voor lichtere auto's. Ruim 400 zijn ervan gemaakt.
In 1967 introduceert Saab de tweede modelserie, de 99. Net als de 96 blijft die jarenlang in productie. Steeds zijn er kleine en grotere veranderingen. Naast de tweedeurs komt er een vierdeurs en een versie met grote achterklep, de CombiCoupé.
In het museum zien we één auto opvallend achterstevoren staan. Het is een 90, een 99 met de achterkant van de 900. Het is een soort tussenmodel dat maar een paar jaar leverbaar is geweest.
 

De laatste variant van de 99-reeks uit 1985: Saab 90 (de witte auto), een 99 met de achterkant van de 900.

Het front van de eerste 99 en van één van de laatste modellen (van na 1983).

Koekoeksjongen
Op technisch vlak schrijft Saab in 1978 autogeschiedenis met de turbomotor. Die komt eerst in de 99 en later ook in de 900. Die 900 is een doorontwikkeling van de 99, uiterlijk gebaseerd op de CombiCoupé maar met een langere voorkant. Het in 1979 gepresenteerde type heeft een markant voorkomen. Tot in 1993 is de auto leverbaar. Sommige liefhebbers zien in dit model de laatste ‘echte’ Saab. De luxere en duurdere 9000 is alledaagser en deelt zelfs het centrale deel van de carrosserie met de Fiat Croma en Lancia Thema. Latere modelseries maken gebruik van General Motors-techniek. Ze zijn minder 'anders dan anderen'.
Het museum toont ook twee Amerikaanse koekoeksjongen, auto’s die weliswaar het Saab-logo op de neus hebben, maar het niet zijn. De 9-2X en 9-7X zijn respectievelijk een Subaru Impreza en Chevrolet Trailblazer. Liefhebbers van het merk gruwen ervan. Bijna was er nog zo’n model gekomen. Als GM zijn banden met het Japanse Fuji Heavy Industries – moederbedrijf van Subaru – niet had doorgesneden, was er ook een 9-6 geweest, een gemodificeerde Tribeca.
 

Een 900 in Amerikaanse uitvoering met afwijkende koplampen vanwege wettelijke eisen.

Met de Saab 900 Turbo sloeg Saab nieuwe wegen in om zich te onderscheiden.

Liefhebbers vinden de 900 van na 1994 veel minder "echte Saabs". Ze deelden techniek met andere GM-modellen.

Twee oneigenlijke Saabs: de 9-2X en 9-7X, respectievelijk een Subaru en Chevrolet.

Typeplaatjes kunnen niet verhinderen dat het geen echte Saab is.

De 9-6 was een aangepaste Subaru Tribeca. De wagen kwam er niet omdat GM de banden met Subaru verbrak.

Conceptcars
Ondanks alle bedrijfseconomische malaise van de afgelopen decennia, heeft het aan ideeën voor de toekomst nooit ontbroken. In een hoek staan alle conceptcars van de laatste jaren bij elkaar. Stuk voor stuk zijn ze karakteristiek en zouden ze best als seriemodel uit kunnen komen. Dat is niet gebeurd, maar de vormgeving van grille en koplampen is wel overgenomen in de productiemodellen.
Een studiemodel van 1985 is veel minder realistisch en ziet er ook vandaag de dag nog futuristisch uit. Ook de Aero X van 2006 zal nooit het stadium van serieproduct bereiken, ook als het Saab voor de wind zou gaan. Daarvoor is het model niet praktisch genoeg. In plaats van gewone deuren is er een omhoog klappend dak. Er is geen A-stijl: voorruit en zijruiten vormen één geheel. Menig bezoeker zet de auto op de foto. Zoiets zie je niet dagelijks.
 

De studiemodellen en concept cars.

Het studiemodel voor de 9-4X, bijna gelijk aan het serieproduct.

De 9-3X van 2002 gaf een indruk van de nieuwe stijlelementen van Saab.

Tien jaar geleden dachten de Saab-mensen zo over de toekomst. De 9X is een studiemodel van 2001.

In 1985 ontwikkelde Saab de EV-1 als conceptcar en toekomstmodel.

Aero X: een concept uit 2006; de voorruit en zijruiten zijn één geheel, de A-stijl ontbreekt.

De auto heeft geen gewone deuren, maar een naar boven scharnierend dak.

Zo zien de ontwerpers van Saab de toekomst.

Zo'n auto nodigt uit om op de foto gezet te worden.

Sportwagen
In kleine series heeft Saab ook sportwagentjes geleverd, de Sonett. Het eerste model van 1956 - waarvoor intern de typebenaming Saab 94 werd gebruikt - is een open tweezitter. Van de plannen voor export naar Amerika kwam niets terecht. Slechts zes zijn ervan gemaakt. Het wagentje was veel minder snel dan het eruit zag, onder meer door een hoog gewicht, ondanks de kunststof carrosserie. Ontwerper Sixten Sason liet het idee echter niet varen. Hij maakte een eigen sportwagen op Saab-basis, de Catherina, een coupé met uitneembaar dakpaneel. Het bleef bij één exemplaar. Een ander ontwerp bracht het wel tot seriemodel, de Sonett II (1966-1969). Aanvankelijk lag er een tweetakt onder de kap, later een viertakt V4. De reeks werd afgesloten met de Sonett III (1970-1974). De tweede en derde serie, beide ook van kunststof, brachten het samen tot ruim 10.000 stuks.
 

Van de eerste Sonett werden er slechts zes gemaakt. Dit is de voorlaatste.

Het open wagentjes had een kunststof koetswerk en opvallend: een rechts stuur.

De Catherina, in opdracht van Sixten Sason ontwikkeld.

Verder dan studiemodel kwam het idee niet.

De tweede generatie. Het is onduidelijk waarom hier Sonet staat met één t. Opvallend element: de kleine kofferklep.

De derde generatie Sonett met grote opklapbare achterruit.

Eigenheid valt niet te ontkennen.

De laatste versie met dikke bumpers, tegemoetkomend aan de Amerikaanse eisen.

Zescilinder
Al vroeg speelt Saab een succesvolle rol in de rallysport. Begin jaren vijftig is de 92 op de internationale evenementen te vinden. Rijder Erik Carlsson stuurt de Zweedse voorwielaandrijver naar gerespecteerde klassementsposities. Zijn handelsmerk wordt het ontkurken van de champagnefles zittend op het dak.
Vele generaties rallywagens staan in het museum bij elkaar. Bij één auto ontbreekt de motorkap. Wat eronder zit is namelijk het meest interessant. Het is de meest bizarre van het stel: een zescilinder Saab 93, ontstaan door twee driecilindermotoren tot één geheel te maken.
 

Overzicht van de rallywagens. Al vroeg was Saab actief én succesvol op dit vlak.

Als je twee driecilindermotoren aan elkaar "vastplakt", heb je een - razendsnelle - zescilinder.

Rallyewagens door de jaren heen: links de 96, rechts de 900 en 9000.

Massaproducent
De categorie unieke modellen omvat ook enkele eerste of laatste modellen. Veel fabrieksmusea hebben zo’n model in hun collectie. In Trollhättan staan de laatste 96 en 9000 en de eerste 900 van de nieuwe generatie. Van de 96 zijn er bijna driekwart miljoen gemaakt, van 9000 ruim een half miljoen. Dat zijn heel wat auto’s, maar op zich beperkte aantallen. Saab is nooit een massaproducent geweest.
In letterlijke zin uniek zijn verder twee prototypen van de 900 cabriolet. De ene heeft een rolbeugel en werd in Zweden ontwikkeld. De andere is helemaal open, een idee van een Amerikaanse ombouwspecialist. De bedrijfsleiding gaf de voorkeur aan het Amerikaanse ontwerp.
 

De allerlaatste 96, in feite de doorontwikkelde versie van de allereerste Saab.

Van de 9000 wist Saab er uiteindelijk meer dan een half miljoen te maken. Dit is de laatste.

Met de nieuwe 900 startte in 1994 een nieuwe generatie modellen. Dit is nummer 1 uit de voorserie.

Het prototype van de 900 Cabriolet zoals dat in Amerika werd ontwikkeld.

Deze versie heeft geen rolbeugel.

Het andere prototype, gemaakt in Zweden. Dit voorstel werd verworpen.

Het Zweedse voorstel heeft een rolbeugel en targa-dak.

Seriemodel van de 900 Cabriolet.

Veiligheid
Van oudsher presenteert Saab zich als een merk dat veel waarde hecht aan innovatie en veiligheid. Enkele ‘doorgesneden’ modellen leggen de nadruk op de veiligheidsvoorzieningen. Zowel actieve als passieve veiligheid krijgen aandacht: voorzieningen die ongelukken voorkomen en die de gevolgen van een ongeluk zo beperkt mogelijk houden. Eén van de problemen van de laatste jaren is echter dat de koploperrol van het Zweedse merk verdwenen is. Veiligheid is bij elke fabrikant punt van aandacht en geen onderscheidend aankoopargument meer. Ook duurzaamheid en milieu komen in brochures van alle merken naar voren.
 

Opengewerkte modellen tonen de inspanningen op veiligheidsgebied.

Op technologisch vlak zet Saab in op BioPower. Maar dit is onvoldoende onderscheidend.

Inspiratie
Saab hecht veel waarde aan merkbeleving. Het merk is geliefd. Dat bleek wel bij de protesten toen GM aankondigde ermee te willen stoppen. Je zou verwachten dat de presentatie van de historische collectie in dienst zou staan van image building. Dat valt tegen. Het fabrieksmuseum is vooral een verzameling oude auto’s. Een mooie en complete verzameling, maar zonder veel inspiratie naast elkaar gezet. Geplastificeerde A4-tjes bij de voorruit geven wat tekst en uitleg. Er is weinig energie gestoken in uitstraling. Dat is jammer, maar het zal voorlopig niet veranderen. Daar is geen geld en geen tijd voor. Er zijn veel grotere zorgen. Saab zweeft tussen historie en toekomst. Het is zaak in de lucht te blijven en een crash te voorkomen. Daar draait het nu om. Het museum staat niet los van de rest. Geschiedenis is boeiend, maar Saab moet niet enkel geschiedenis worden. Op 14 augustus schijnt de zon, is het meer dan 20 graden en toch héél erg guur in Trollhättan. ■
 

Ongeïnspireerd staan links de eerste modelseries (93-95-96) en rechts de latere modellen (99-900-9000) opgesteld.

EIND AUGUSTUS 2011
De Saab-medewerkers, ook die van het museum, ontvangen geen salaris. Er blijkt weer geen geld voor te zijn. De beloofde herstart van de productie vindt niet plaats. De vakbonden springen bij om hun leden van een inkomen te voorzien. Ze dreigen het faillissement van Saab aan te vragen, maar durven die stap niet te nemen.

31 AUGUSTUS 2011
Na uitstel van enkele dagen publiceert Saab dramatische halfjaarcijfers. Er is een verlies geboekt in de eerste helft van 2011 van ruim 224 miljoen euro. De omzet bedroeg 359 miljoen.

6 SEPTEMBER 2011
De grootste vakbond laat weten vooralsnog geen faillissement aan te vragen omdat er hoop is dat Saab met een oplossing voor de ontstane problemen komt.

7 SEPTEMBER 2011
Saab vraagt de rechter om een vorm van uitstel van betaling. Het bedrijf zegt een reorganisatie te willen doorvoeren. Het uitstel betekent dat schuldeisers als leveranciers even geen aanspraak op hun tegoeden kunnen maken. Muller vertelt de boodschap zelf in Zweden en houdt een persconferentie. Tijdens de reorganisatie zal Muller de leiding overdragen aan een bewindvoerder. Deze was eerder in beeld toen Saab door GM gesloten dreigde te worden. Binnen drie maanden moet meer duidelijk zijn. De salarisuitbetaling wordt door de overheid overgenomen. Die heeft direct na bekendwording van het nieuws verklaard geen geld meer in Saab te zullen steken. Als er geen externe financiers komen, zal het afgelopen zijn.
In de Nederlandse pers is inmiddels ophef ontstaan over de deelname van Muller aan een rally met oldtimers, het weekend ervoor. Een verantwoordelijke CEO is met andere zaken bezig, is het commentaar.
 
8 SEPTEMBER 2011
De rechter beoordeelt het reorganisatieplan als veel te vaag. Het verzoek tot uitstel van betaling wordt niet toegekend. Saab gaan in beroep.

9 SEPTEMBER 2011
De vakbonden laten weten begin volgende week een besluit te nemen of de faillissementsaanvraag nu wel wordt doorgezet.

11 SEPTEMBER 2011
De Zweedse ambassadeur in China gaat spreken met de autoriteiten die de goedkeuring moeten geven aan de Chinese investeringen in Saab, melden verschillende media.

12 SEPTEMBER 2011
Twee Zweedse vakbonden hebben het faillissement aangevraagd. Ze willen dat de salarissen worden uitbetaald. De bonden vertegenwoordigen het midden- en hoger kader van de fabriek. Een derde vakbond sluit zich er mogelijk bij aan, de vierde wil liever nog even wachten. De aanvraag kan vervallen als de salarisbetaling alsnog plaatsvindt. Ook als de rechter in hoger beroep instemt met het reorganisatieverzoek, kan de situatie weer veranderen. Inmiddels is bekend dat de uitspraak op 26 september wordt verwacht.

14 SEPTEMBER 2011
Er is, zo melden de media, nóg een faillissementsaanvraag gedaan. Wie de aanvraag heeft ingediend, is niet bekend gemaakt.

15 SEPTEMBER 2011
De Chinese autobedrijven Youngman en Pang Da zijn bereid 870 miljoen in Saab te investeren mits ze goedkeuring krijgen van de Chinese autoriteiten om een meerderheidsbelang in het merk te nemen. Eerder zeiden de bedrijven 245 miljoen te willen investeren. Ook dat is nog niet goedgekeurd.
De kranten melden dat de stukken voor het hoger beroep vertraagd zijn aangekomen bij de rechtbank door trage postvoorziening. Dat geeft Saab even uitstel.

16 SEPTEMBER 2011
Een Japanse toeleverancier voegt zich in de rij aanvragen voor het faillissement.
Volgens bronnen in Zweden zal de rechter maandag uitspraak doen of ze het hernieuwde verzoek tot reorganisatie in behandeling zal nemen. Als dat het geval is, volgt een uitspraak tussen één dag en drie weken erna.

19 SEPTEMBER 2011
De rechter heeft aangegeven het hoger beroep in behandeling te nemen dat Saab heeft aangespannen tegen de uitspraak dat er geen vorm van uitstel van betaling kan worden verleend omdat het reorganisatieplan te vaak zou zijn.

20 SEPTEMBER 2011
Ook de grootste vakbond heeft nu officieel het faillissement van Saab aangevraagd omdat de lonen nog altijd niet zijn betaald. De aanvraag zal worden ingetrokken zodra het loon is overgemaakt.

21 SEPTEMBER 2011
De rechter heeft in hoger beroep aangegeven dat Saab het reorganisatieplan mag uitvoeren. Daar hoort het uitstellen van de verplichtingen tot betaling bij. Dat betekent dat de schuldeisers op korte termijn het bedrijf niet onderuit kunnen halen.

22 SEPTEMBER 2011
De Telegraaf/Autovisie meldt dat de Zweedse deurwaarder Kronofogden beslag heeft gelegd op de collectie van het Saabmuseum, bestaande uit 109 auto's. Saab heeft de zeggenschap verloren, maar de deurwaarder mag gedurende de reorganisatie de auto's niet verkopen. De burgemeester van Trollhättan heeft verklaard desnoods het museum over te nemen. De verzameling mag niet verloren gaan voor de stad.

2 OKTOBER 2011
Het Financieele Dagblad meldt dat er nieuwe onzekerheid is ontstaan over het reddingsplan. Nu de koers van Saab veel lager is dan enkele maanden terug, zullen de Chinezen minder investeren omdat ze anders te veel aandelen krijgen. Dat verplicht ze tot een overnamebod. De vraag is nu of een lagere investering voor Saab voldoende is

8 OKTOBER 2011
In Zweedse media gaan geruchten dat de Zweedse overheid in het geheim aanstuurt op overname van Saab door Geely, het bedrijf dat ook de zeggenschap over Volvo heeft. Tegelijkertijd wil men de banden met Victor Muller, de Rus Antonov en de twee andere Chinese partijen doorsnijden. Geely spreekt het bericht tegen.

10 OKTOBER 2011
Weer een gerucht. Er zou toch een bijeenkomst gepland zijn tussen Zweden en Geely, maar de Zweedse delegatie kwam niet opdagen, waarna de Chinezen boos zijn vertrokken.

12 OKTOBER 2011
Muller ontkent dat de eerder overeengekomen deal met Pa Dang en Youngman is komen te vervallen door het uitstel van betaling.

13 OKTOBER 2011
Swedish Automobile maakt bekend dat Youngman geld heeft overgemaakt: het eerste deel van een toegezegde lening. De lening moet worden terugbetaald door te verwachten investeringen van hetzelfde bedrijf, als de Chinese overheid dat goedkeurt.

20 OKTOBER 2011
De Saab-geschiedenis krijgt kenmerken van een soap, ware het niet dat de problematiek voor alle betrokkenen in Trollhättan heel ernstig is. De door de rechter aangestelde bewindvoerder wil de reorganisatie stopzetten. Hij lijkt er niet meer in te geloven dat de Chinezen met voldoende geld over de brug komen. Saab protesteert tegen een dergelijk besluit en wil een nieuwe bewindvoerder. Het bedrijf heeft namelijk juist vandaag een deal gesloten met de Amerikaanse investeerder North Street Capital dat eerder Spyker overnam. Op heel korte termijn zullen zij geld overmaken om de reorganisatie te kunnen voortzetten. Het gaat om een lening van 60 miljoen. Stopzetting van de reorganisatie zou betekenen dat de faillissementsaanvragen weer actueel worden.

21 OKTOBER 2011
De Chinese investeerders Pang Da en Youngman hebben eindelijk een overnamebod gedaan op Saab. Maar Victor Muller heeft het afgewezen. “Het bod was onacceptabel, omdat het zou zorgen voor een verandering van de controleclausule bij het bedrijf en dat zou mogelijk het einde van Saab betekenen." Muller wil dat de Chinezen zich houden aan eerdere afspraken. De Chinese overheid heeft nog steeds geen toestemming gegeven.
In de loop van de dag wordt bekend dat er een nieuw bod is vanuit China. Muller heeft een open brief aan het personeel gestuurd waarin hij afstand neemt van de bewindvoerder.

24 OKTOBER 2011
Saab kondigt bij monde van Muller aan dat de beide Chinese bedrijven geen serieuze partner meer zijn en voorts dat de presentatie van de kwartaalcijfers (3e kwartaal 2011) is verschoven van 28 oktober naar 30 november. In een vraaggesprek met de Zweedse media verklaart de bewindvoerder formeel geen andere mogelijkheid te zien de huidige reorganisatiepoging te stoppen, maar hij spreekt ook de hoop uit dat een nieuwe oplossing zich aandient. 

25 OKTOBER 2011
Het Chinese bedrijf Pa Dang laat weten nog altijd interesse te hebben in Saab en stelt dat de eerdere overeenkomst nog steeds geldig is.

27 OKTOBER 2011
Het Financieele Dagblad meldt dat Saab en de beide Chinese bedrijven nog steeds in gesprek zijn en dat er druk wordt uitgeoefend op Victor Muller om akkoord te gaan met een volledige overname door de Chinezen. Muller verzet zich hiertegen en heeft daarom een eerder bod afgewezen. Volgens een oud-minister van Zweden is overname de enige mogelijkheid om het bedrijf te redden.
Op 28 oktober zal de rechter een uitspraak doen over het eventueel voortzetten van het reorganisatieproces. De daartoe aangestelde bewindvoerder gaf vorige week de opdracht terug omdat er niet voldoende geld meer voor zou zijn. Inmiddels is ook bekend dat de aangekondigde overeenkomst met de Amerikaanse investeringsmaatschappij nog niet rond is.

28 OKTOBER 2011
De Chinese bedrijven Pa Dang en Youngman hebben een overeenkomst gesloten: ze worden voor honderd miljoen euro geheel eigenaar van Saab. Victor Muller zal niet langer CEO zijn. De bewindvoerder heeft zijn verzoek tot stopzetting van de reorganisatie ingetrokken. Overal klinken enthousiaste geluiden, zeker in Zweden. De toekomst lijkt nu zeker gesteld. Lijkt, want aandeelhouder General Motors, de andere aandeelhouders, de Chinese en Zweedse autoriteiten en de Europese Investeringsbank moeten nog akkoord gaan. Een definitief groen licht is er dus nog niet. Als alles naar wens verloopt, heeft Saab laten weten, kan de autoproductie in het begin van 2012 worden hervat. De klanten moeten dus nog even geduld hebben om hun bestelde Saab in ontvangst te kunnen nemen.

7 NOVEMBER 2011
General Motors gaat niet zonder meer akkoord met de overname van Saab door de Chinese bedrijven, melden de media. GM is oud-eigenaar van Saab, toeleverancier (de Saab 9-4X is een aangepaste Cadillac) en crediteur. Bovendien heeft GM een groot belang in China en werkt daar samen met een concurrent van de bedrijven die Saab willen overnemen. Op 15 november loopt het op 28 oktober gesloten principeakkoord af. Daarnaast is het nog steeds wachten op groen licht van de Chinese autoriteiten en de Europese Investeringsbank.

11 NOVEMBER 2011
Het Duitse blad Autobild laat computerschetsen zien van de toekomstige Saab 9-3 en Sonett, gebaseerd op een interne, uitgelekte presentatie van Victor Muller over zijn toekomstplannen met het merk.

25 NOVEMBER 2011
Werknemers van Saab zullen ook deze maand hun salaris niet op tijd ontvangen. Het bedrijf moet wachten tot de nieuwe, potentiële Chinese eigenaren voldoende geld hebben overgemaakt.
In de tussentijd is in Londen de Russische zakenman Antonov aangehouden, op verdenking van fraude. Hij was één van de geldschieters van Saab-topman Victor Muller en heeft onder meer Coventry Prototype Panels overgenomen, het bedrijf dat de koetswerken voor Spyker bouwt. Bij de overname en verkoop van Saab was de rol van Antonov bij de financiering meer keren een struikelblok voor General Motors en de autoriteiten.

29 NOVEMBER 2011
Alweer een nieuwe ontwikkeling: Saab zou op zoek moeten naar een derde Chinese partner voor overname om zo aan het verzoek van General Motors én de Chinezen te kunnen voldoen. Het Amerikaanse bedrijf wil voorkomen dat er technologie weglekt naar één bepaald Chinees bedrijf en de Chinese overheid wil alleen goedkeuring geven als het bedrijf 100% Chinees wordt.

6 DECEMBER 2011
Het Financieele Dagblad meldt een nieuwe ontwikkeling: er is een nieuw reddingsplan voor Saab in de maak, zonder de Chinese partner Pang Da. De andere Chinese fabrikant – Youngman – zou volgens de berichten geen direct belang in Saab nemen, maar in moedermaatschappij Swedish Automobile. Een Chinese bank zou datzelfde willen doen, samen net geen 50%. Zo krijgen de Chinezen geen meerderheidsbelang. Volgens de krant is onduidelijk om welke bedragen het zou gaan en wat General Motors ervan vindt. Dat bedrijf maakte bezwaar tegen de volledige verkoop van Saab aan de Chinezen vanwege de belangen die GM in China heeft.
's Avonds weten de Zweedse media te melden dat GM met het voorstel niet akkoord gaat. Muller blijft zoeken naar oplossingen. De zaakwaarnemer geeft aan niet veel tijd meer te hebben.

9 DECEMBER 2011
Het verhaal gaat verder: Victor Muller is woest op Saab-curator Guy Lofalk die aanstuurt op beëindiging van zijn opdracht met de conclusie dat het niet gelukt is een doorstart te maken, wat betekent dat het faillissement onafwendbaar wordt. Volgens Muller is Lofalk ongeschikt om de reorganisatie te leiden en is hij meer bezig geweest met de eigendomsverhoudingen. Hij mist de capaciteiten, snapt de business niet, begrijpt de belangen van de verschillende stakeholders niet en is als een olifant door de porseleinkast gegaan, schrijft Muller in een uitgelekte brief. Saab wil een nieuwe curator. De rechter moet binnenkort een besluit nemen.

10 DECEMBER 2011
De zaakwaarnemer bij Saab, Guy Lofalk, is naar de Zweedse rechter gestapt omdat het bedrijf tegen de regels in een nieuwe schuld is aangegaan. Het gaat om een bedrag van 3,3 miljoen euro. Een dergelijke lening mag niet tijdens het proces van reorganisatie waarin het bedrijf zit. Er is namelijk geen financiële dekking. De rekening van 150 miljoen van verschillende toeleveranciers staat nog altijd open en het personeel heeft het loon over november nog niet ontvangen.

12 DECEMBER 2011
De Autoriteit Financiële Markten heeft de handel in Saab op de Amsterdamse effectenbeurs stilgelegd. Aanleiding was een bericht in een Zweedse krant dat het bedrijf vandaag het faillissement zou aanvragen bij de Zweedse rechtbank. Dat is niet gebeurd.
Ongeveer tegelijkertijd kwam het bericht dat Victor Mullers rechterhand Martin Larsson het bedrijf gaat verlaten, een bericht dat later werd gerectificeerd: Larsson blijft bij Saab, maar niet langer als bestuurder van het bedrijf. Hij werd getipt als mogelijk toekomstig directeur van Saab, als het bedrijf het voor elkaar zou krijgen de reorganisatie door te voeren. Inmiddels is namens het Chinese bedrijf Youngman verklaard dat geld onderweg is.

15 DECEMBER 2011
SAAB krijgt van de Zweedse rechter vier dagen extra voor het maken van een plan om te laten zien dat het bedrijf levensvatbaar is. Dat heeft de Zweedse rechtbank bekend gemaakt na een verzoek hiertoe van de autofabrikant. De rechter zal op 19 december uitspraak doen.
Curator Guy Lofalk legt zijn functie neer, heeft hij in een brief aan de rechtbank in Vänersborg laten weten. Hij schrijft dat hij de nieuwe plannen niet kan beoordelen en dat het tijd is voor een nieuwe bewindvoerder.

17 DECEMBER 2011
De rechter staat niet toe dat Lofalk vertrekt. Daarvoor is het nu te laat, oordeelt de rechter. De tijd tot het moment dat de rechter zich over de situatie bij Saab buigt is zo kort dat wisseling van de wacht geen zin heeft.
General Motors laat weten bezwaren te blijven maken tegen deelname van het Chinese bedrijf Youngman in Saab. Het wil geen concurrentie op de Chinese markt. Victor Muller reageert in de pers als door een wesp gestoken en beweert dat GM hier niets over te zeggen heeft.
 

22 DECEMBER 2011
Het verhaal gaat verder. Nu Saab failliet is, wordt gekeken naar partijen die interesse hebben voor de boedel. De Canadese producent van auto-onderdelen Magna en het Chinese bedrijf Youngman (!) hebben zich in Zweden gemeld. Magna was eerder in beeld als overnamekandidaat van Opel. De overeenkomst was rond maar nog net niet ondertekend toen General Motors het besluit nam Opel toch maar niet te verkopen. Het Chinese bedrijf zijn we in de kolommen hierboven meermalen tegengekomen. Komende weken moet meer duidelijk worden over eventuele kandidaten om de resten van het bedrijf over te nemen.
Inmiddels is bekend gemaakt dat de gemeente Trollhättan geen mogelijkheden ziet het Saab-museum over te nemen. De collectie historische voertuigen zal worden verkocht en bijna zeker uiteenvallen.

29 DECEMBER 2011
Een groot Indiaas bedrijf (Mahindra, producent van terreinwagens) zou interesse hebben voor een deel van de inboedel van Saab en zou naar verluidt ook de productie in Zweden willen voortzetten. De curator heeft een afspraak echter afgezegd toen hij hoorde dat de onderhandelaar eerder contacten had met de Rus Antonov. Aldus berichten op twitter.

30 DECEMBER 2011
Het blad AutoWeek meldt op de website dat Victor Muller in gesprek zou zijn met de Turkse overheid voor een doorstart van Saab. Bron van het bericht is het Duitse blad Auto, Motor und Sport.

15 JANUARI 2012
Op het terrein van de voormalige vliegbasis Valkenburg komen zo'n 1600 Saabs en bijna 4000 liefhebbers bijeen om hun betrokkenheid bij het merk te tonen. Het Nederlandse initiatief om in één weekend overal ter wereld het merk te eren, krijgt navolging in 42 landen waar 110 van soortgelijke bijeenkomsten worden georganiseerd. Natuurlijk is de bijeenkomst nieuws voor de kranten en de radio- en televisieprogramma's. Aan het einde van de middag kwam de altijd optimistische Victor Muller vertellen dat er nog steeds serieuze overnamekandidaten zijn. Het Saab-sprookje is wat hem betreft nog niet uit. 
 

18 JANUARI 2012
Persbureau Reuters meldt dat de Chinese fabrikant Youngman de gehele fabriek zou willen overnemen voor circa 5 miljard Zweedse kronen, zo'n ruim half miljard euro. Men zou in Zweden het nieuwe, nog niet geïntroduceerde model 9-3 en Lotus-modellen willen gaan maken. Onduidelijk is echter hoe het zit met de medewerking van General Motors. Dat bedrijf zegt met niemand overleg te hebben voor het gebruik van de octrooien. Naar verluidt zouden de Chinezen de GM-rechten willen omzeilen. De curatoren hebben een uitnodiging van de Chinezen afgewezen om naar China te komen om de plannen te bezien. Een vertegenwoordiging van de autoriteiten schijnt wel af te reizen. Inmiddels lijken de curatoren al ver te zijn met onderhandelingen met een toeleverancier voor overname van delen van de technische installatie. Mocht dat doorgaan, dan zal de interesse van Youngman minder groot zijn.
Verder bericht het Financieele Dagblad over de overname van de gehele voorraad staal van Saab door een Nederlands bedrijf. Iedere mededeling met het woord Saab erin, blijkt nieuwswaardig.

19 JANUARI 2012
Naast de Chinezen heeft ook het Turkse Brightwell Holdings belangstelling voor de Saab-boedel. Het bedrijf gaat een bod uitbrengen, heeft het laten weten. Dat zou over twee weken gebeuren. Er zou interesse zijn voor het hele merk. Naar verwachting zal Youngman over enkele dagen een bod uitbrengen.
De pers maakt verder melding van een bericht van Swedish Automobile N.V.: de leden van de Raad van Commissarissen Hans Hugenholtz, Maurizio La Noce en Alex Roepers alsmede directielid Rob Schuijt zijn met onmiddellijke ingang opgestapt bij het voormalige moederbedrijf van Saab. Oorzaak is een verschil van mening met Victor Muller over de financiering en de toekomst van het bedrijf, met inbegrip van Spyker. In de pers wordt aan de verklaring toegevoegd dat Muller nieuwe plannen heeft en weer op het acquisitiepad wil gaan, ondanks het falen van de overname van Saab en het feit dat Spyker in de etalage staat (met weinig belangstellende klanten).

20 JANUARI 2012
De Telegraaf weet te melden dat het Louwman Museum interesse heeft in de Oer-Saab (het allereerste model) uit de museumcollectie en een bod heeft gedaan. De curator heeft geïnteresseerden gevraagd in een gesloten envelop te laten weten wat zij bereid zijn te bieden. De hoogste bieder krijgt de auto. Kenners schatten de waarde op tussen vijftig- en honderdduizend euro.

23 JANUARI 2012
De curatoren hebben verklaard nog geen officieel bod te hebben ontvangen. Er zijn wel verschillende geïnteresseerden, hebben zij bevestigd. Met betrekking tot het museum hebben ook de gemeente Trollhättan en het Technisch Museum van Stockholm een bod uitgebracht op de gehele collectie. In een reactie laat de directeur van het Louwman Museum weten het een goede zaak te vinden als de collectie als geheel in Zweden behouden blijft.

24 JANUARI 2012
Het Saab-museum met zijn collectie blijft in Trollhättan! De gemeente, Saab AB en de familie Wallenberg hebben overeenstemming bereikt met de curatoren. Voor een bedrag van 28 miljoen Zweedse kronen, zo'n drie miljoen euro, hebben ze het museum overgenomen. De gemeente staat garant voor de exploitatie.

29 JANUARI 2012
Volgens de media heeft de curator tegen een Zweeds persbureau gezegd dat vier tot vijf bedrijven serieus geïnteresseerd zijn in Saab. Er is echter nog geen officieel bod uitgebracht. Van Turkse zijde is de interesse inmiddels bevestigd.

3 FEBRUARI 2012
Er is een officieel bod gedaan door Youngman, dat volgens de media door de curatoren echter nauwelijks serieus wordt genomen omdat de Chinese wensen eenvoudigweg niet in te willigen zijn. Men zou de productie in Zweden weer 'gewoon' willen starten, maar dat kan niet vanwege de toestemming die nodig is van General Motors. Volgens andere berichten in de media zijn de curatoren minder geïnteresseerd omdat Youngman alleen het gehele bedrijf wil, terwijl de verkoop in onderdelen meer zou opleveren.

7 FEBRUARI 2012
Aan de Zweedse media hebben de curatoren laten weten dat er vier tot vijf officiële biedingen zijn. Namen zijn niet genoemd. De verschillende opties worden komende tijd bekeken. Wanneer duidelijkheid komt, is niet bekend gemaakt.

20 FEBRUARI 2012
Youngman heeft een hoger bod gedaan op Saab, heeft het bedrijf volgens Zweedse media laten weten. Volgens verder onbevestigde berichten zou het bedrijf de productie van de splinternieuwe 9-3 op willen pakken en nog minstens 5 jaar in Zweden willen blijven produceren.

21 FERUARI 2012
Een nieuw gerucht: tot de 14 geïnteresseerden voor overname van (een deel van) de boedel zou BMW behoren. Er wordt zelfs gesuggereerd dat men het merk wil handhaven en als vierde aan de groep wil toevoegen, naast Mini, Rolls-Royce en BMW zelf uiteraard. Officieel zijn de berichten op geen enkele wijze te staven.

29 FEBRUARI 2012
Het Financieele Dagblad meldt dat de overname van Saab door de Turkse investeringsmaatschappij Brightwell is afgeketst op een veto door General Motors. Bron van het bericht is de Zweedse zakenkrant Dagens Industri. De krant heeft gesproken met een woordvoerder van de Turkse onderneming.

1 MAART 2012
Eind van de maand gaat het Saab-museum weer open, is meegedeeld.

7 MAART 2012
De speculaties blijven komen. Het Indiaase bedrijf Tata – moeder van onder meer Land Rover en Jaguar – zou interesse hebben voor Saab, is in de media te lezen. Er wordt zelfs over een bedrag van 350 miljoen dollar gesproken. Een woordvoerder van het bedrijf ontkent het bericht echter ten stelligste, maar weet te vertellen dat het andere Indiaase autobedrijf – Mahindra – wel een bod zou hebben uitgebracht. De curatoren laten niet van zich horen, behalve dat ze met verschillende partijen contacten hebben.

3 APRIL 2012
De curatoren hebben bekend gemaakt dat Saab in de afgelopen twee jaar een schuld heeft opgebouwd van bijna 1,5 miljard euro. Verder kunnen geïnteresseerden tot 10 april een bod op de failliete boedel uitbrengen.

13 JUNI 2012
Afgelopen maanden zijn er veel speculaties geweest over de toekomst van Saab. De kogel is nu door de kerk: het bedrijf NEVS (National Electric Vehicle Sweden) is de nieuwe eigenaar van de restanten van het Zweedse merk. Achter het merk gaan Chinese en naar verluidt ook Japanse investeerders schuil. De onderneming zal de fabriek en (een deel van) het personeel in Trollhättan overnemen met de bedoeling elektrische auto's te gaan bouwen. De nog te introduceren Saab 9-3 zou daar toe behoren. De 9-5 komt niet in het verhaal voor.

DECEMBER 2013
Wat niemand voor mogelijk had gehouden, is gebeurd: na ruim een jaar van voorbereiding in relatieve stilte komt weer beweging in de lopende band in de Zweedse Saab fabriek. De nieuwe eigenaar NEVS heeft de “oude” 9-3 opnieuw in productie genomen. Voorlopig is nog geen sprake van massafabricage (zo’n zes auto’s per dag), maar niettemin zit er weer leven in het oude merk, na alle ontwikkelingen van de afgelopen jaren. De plannen zijn ambitieus: eerst het oude model herintroduceren, vervolgens een facelift en elektrische versie en over een paar jaar een geheel nieuw model.

MEI 2014
De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Saab is weer in problemen. De productie van de 9-3, pas kort geleden hervat, ligt stil. Opnieuw zijn er financiële problemen voor het Zweedse bedrijf. De nieuwe eigenaar NEVS heeft geldproblemen. De kapitaalinjectie vanuit China laat nog altijd op zich wachten. Het was de bedoeling na de oude 9-3 ook een elektrische versie op de markt te brengen, als springplank naar een heel nieuw model.
 

Saab-bewonderaars overzee      Een Amerikaans echtpaar verzamelde zowat alle modellen van het Zweedse automerk Saab. Sinds 2021 staan ze in hun eigen museum.    juni 2022

Gewiekste dromer uit de bocht gevlogen   De redding en ondergang van Saab en de inzet van Victor Muller om het bedrijf te behouden, is het centrale thema van dit boek.    maart 2013

De streep wordt weer uitgegumd    Een bezoek aan de Saab-fabriek en het -museum in Zweden werd van het wensenlijstje geschrapt maar kan er weer op.    januari 2010